Sloneczniki

Haider (Indie 2014 - hindi)

Haider (Indie 2014 - hindi)

14-04-2016
-  Hamlet w Kaszmirze
Reż.  Muz. Prod. Vishal Bhardwaj ( Omkara, Kaminey, Maqbool, The Blue Umbrella, Blood Brothers, 7 Khoon Maaf)
na motywach Hamleta Szekspira
2014
hindi



Kaszmir 1995 rok. Haider Meer (Shahid Kapoor) opuszcza muzułmański uniwersytet w Aligarh i w pośpiechu wraca do domu. Już przy pierwszej kontroli dokumentów młody człowiek wzbudza podejrzenie w indyjskich okupantach. To czas, gdy w każdym młodym, brodatym Kaszmirczyku wojska indyjskie "okupujące" Kaszmir widzą potencjalnego bojownika o wolność himalajskiego kraju. Pomaga mu  spokojnie dotrzeć do domu jego ukochana Arshia Lone (Sharadha  Kapoor). Jednak dom, do którego przybywa Haider to spopielone zgliszcza. Jego ojciec doktor Hilal Meer (Narendra Jha) zdecydował się zoperować w domu zagrożonego śmiercią przywódcę bojowników o wolnośc Kaszmiru. Indyjskie wojska dowiedziawszy się o tym aresztowały doktora i spaliły dom z bojownikami. Matka Haidera Ghazala Meer (Tabu) nie mając gdzie się podziać zamieszkała u brata męża Khurrama (Kay Kay Menon). Gdy Haider przybity widokiem ruin swego domu, przybywa do domu wuja, zastaje matkę i wuja roześmianych, cieszących się swoją obecnością. Wzburzony i rozżalony odwraca sie od matki,



czuje wrogość do wuja. Na własną rekę zaczyna poszukiwać ojca. Od chwili aresztowania słuch o nim zaginął. Haider uczestniczy w antyindyjskich demonstracjach






 domagając się od Indusów prawdy o setkach zaginionych Kasymirczyków. Jego gniew jest nie na rękę wujowi, który  kandyduje do wyborów reprezentując opcję współpracy z wojskiem indyjskim.




 Haidera jednak nic nie może powstrzymać. Otrzymana od   Roohdaara (Irfan Khan) wieść o tym, kto jest winien śmierci jego ojca i decyzja o ślubie matki i wuja, wzmagają zamęt w jego sercu. Budzą w nim pragnienie odwetu na wuju



wykorzystywane przez bojowników kaszmirskic
h.....


Vishal Bhardwaj, ktÓrego cenię za szekspirowskie filmy w realiach indyjskich plus temat Kaszmiru. Od razu wiedziałAm, że muszę to zobaczyć.
Temat Kaszmiru boli. Szukam go w książkach i filmach (Roja, Tahaan, Misja w Kaszmirze, Shaurya, Lambhaa, Yahaan). W tym filmie bardzo realistycznie pokazany duch podziału. Pół miliona żołnierzy armii indyjskiej, ludnosć kaszmirska na własnej ziemi traktowana jak okupowana. Ilustruje to przejmujący obraz mężczyzn na wezwanie z głośnika wojskowej cieżarówki z dokumentami w podniesionej dłoni opuszczajacych swe domy i schodzących się ze wszystkich stron na wyznaczonym miejscu.,  Trzecią grupą pokazujaca moc podziału są  ci z Kaszmirczyków, ktorzy opowiadają sie za współpracą z przedstawicielami Indii przedstawieni tu jak kolaboranci. Mimo koncowego cukiereczka w postaci informacji o armii indyjskiej pomagającej mieszkańcom podczs powoddzi w filmie króluje przemoc i odwet.  Armed Forces Special Powers Act (AFSPA), which was initiated in 1958 and installed in Jammu and Kashmir in 1990 [7].  It essentially gave the occupying Indian military authority unlimited powers to eradicate anyone perceived as a menace

Ujął mnie realizm, dynamika akcji,

 
siła kreacji aktorskich (szczególnie Tabu w roli matki głównego bohatera, Kay Kay Menona w roli jego wuja



 i samego Shahidas Kapoora jako tytułowego Haidera),



 zaciekawiła przemiana bohatera, choć brakuje mi w niej hamletowskiego rozdarcia, tu jakby pożeranego gniewem,



uderzył wątek erotyzmu w przedstawionej w kontekście kompleksu Edypa



  relacji matki i syna,


zaciekawiło przeniesienie motywów szekspirowskich



 (dopiero w drugiej części odkryłam, że będę mieć do czynienia z Hamletem). Obłęd Hamleta przedstawiono np. w postaci ulicznego ni to przedstawienia ni to wiecu, podczas którego Hamlet wykrzykuje do tłumu na głos to, co wszyscy w strachu w Kaszmirze mówią po cichu.


 Przedstawienie odsłaniające zbrodnie bratobójstwa w ekspresyjnym taneczno-śpiewanym przedstawieniu. Spotkanie z grabarzami w postaci piosenki.



Jednak Szekspira mi tu zabrakło - rozterek Hamleta, jego być albo nie być, a nie zabić albo nie zabić, poczucia winy i skruchy wuja,  refleksji i poezji Szekspira, choćby dialogu  z  Rozenkranzem i Gildernsternem,  Hamleta czy sądzisz, że na mnie łatwiej zagrać niż na flecie? Miej mię, za jaki chcesz, instrument: przędąć, rozstroić mię potrafisz, ale zagrać na mnie - nigdy.
Obie kobiety nieświadomie wydają  kochanych - Ghazala/Gertruda swego męża, Arshia/Ofelia Hamleta, niemniej wątek ten przedstawiono powierzchownie. Ofelii jakby nie ma.



Co mnie jeszcze razi? Za dużo patosu,  także w kłócących się w głowie Hamleta  nawoływaniach  matki do pokoju z ojca wezwaniami do zemsty. Przy czym matka wzywająca do pokoju w ostateczności wybiera przemoc. Końcówka zdecydowanie mnie nie przekonała. Coś fałszywego w niej zabrzmiało.

Niemniej trzecią część szekspirowskiej trylogii Vishala Bhardwaja



 (po Maqboolu/ Makbecie i Omkarze/Otello) zdecydowanie warto zobaczyć.

PIOSENKI:
- Bismil
- Khul Kabhi
- Aa Na
- Aare Aao Na