Indie a literacka Nagroda Bookera
Na listach najlepszych książek świata z Indusów w kategorii nonfiction można spotkać The End of Racism Dinesha d'Souza.
Z książek o Indiach (nie zawsze autorstwa Indusów) wyróżniono -
Podróż do Indii Forstera,
Szatańskie wersety i Dzieci północy Salmana Rushdie,
Kim Kiplinga.
I noblisty Naipaula Dom pana Biswasa i Zakręt rzeki.
Ze starożytnej kultury Indii -
Baśnie tysiąca i jednej noc (też Iraku/Iranu),
Śakuntala Kalidasy (I w p.n.e - IV w n.e.,
dwa eposy w sanskrycie Ramajana i Mahabharata.
Noblistów w literaturze Indie mają dwóch -
Rabindranatha Tagore (1913)
i Naipaula (2001), nagrodzonego jako "spadkobiercę Conrada, który maluje zmierzch imperiów z perspektywy moralisty".
Wśród 100 największych pisarzy współczesnych -
Amitav Ghosh,
Salman Rushdie,
V.S Naipaul,
Rohinton Mistry
i bardzo już dodatkowo - w kręgu azjatyckiej kultury Spojmai Zariab (z ...Afganistanu).
Nagroda Bookera to przynosząca największy zaszczyt i uznanie literacka nagroda przyznawana od 1969 roku w Wielkiej Brytanii za książki pisane w ramach Wspólnoty Narodów zrzeszającej niezależne dziś państwa będące kiedyś częścią Imperium Brytyjskiego.
Od 2005 roku przyznaje się ją za angielskojęzyczną książkę pisaną gdziekolwiek na świecie.
1971 Indus urodzony w 1932 roku na Trinidad V.S Naipaul
- nagroda za W wolnym kraju (In a Free State)
2.bp.blogspot.com
1973 Brytyjczyk irlandzkiego pochodzenia James Gordon Farell
(1935-1979)
(książkę opowiadająca o powstaniu sipajów w Indiach). Kupiona kiedyś na Allegro stoi u mnie na półce, pozwalając sobie na to, by inne książki wpadały w moje ręce . Mimo że powstanie sipajów na tak ciekawy temat!
W 1975 Ruth Prawer Jhabvala
W 1977 Brytyjczyk, żyjący wiele lat Indiach Paul Scott
- o Brytyjczykach, którzy po zakończeniu kolonizacji brytyjskiej pozostali w niezależnych Indiach. To znajdę w bibliotece, bo przecież jego Kwartet Anglo-Indyjski (od Klejnotu Korony począwszy) to jedne z pierwszych książek i Indiach, jakie czytałam, zaczynając je poznawać oczyma Brytyjczyka:)
1979 - po raz drugi V.S. Naipaul - nominacja za Zakręt rzeki (A Bend in the River)
Salim, muzułmanin rodem z Indii, emigrant w Afryce okiem outsidera obserwuje zmiany zachodzące w jego drugiej ojczyźnie po odzyskaniu niepodległości
1980 - ur. w 1937 roku Anita Desai
- nominacja za Clear Light of Day
1981 Salman Rushdie
nagroda dla za Dzieci północy (Midnight's Children)
1983 Salman Rushdi - nominacja za Wstyd (Shame)
1984 - po raz drugi Anita Desai
- nominacja za In Custody (Pod opieką, w areszcie)
1988 po raz trzeci Salman Rushdie - nominacja za Szatańskie wersety (The Satanic Verses )
1991 Rohinton Mistry
nominacja dla za Such a Long Journey
1995 po raz czwarty Salman Rushdie nominacja za Ostatnie westchnienie Maura (The Moor's Last Sigh)
1996 po raz drugi Rohinton Mistry - nominacja za - A Fine Balance
1997 Arundhati Roy
- nagroda za Bóg rzeczy małych (The God of Small Things)
1999 po raz trzeci Anita Desai
z córką Kiran
nominacja za za Czas postu, czas uczty (Fasting, Feasting )
2006 Kiran Desai (córka Anity)
- nagroda za Brzemię rzeczy utraconych (The Inheritance of Loss)
2007 - Indra Sinha
nominacja za Dzieci Apokalipsy (Animal's People)
Mimo, ze Indrę Sinhę lubię za intrygujący "Powrót do Indii", na razie tę książkę albo komuś pożyczam, albo stoi na półce czekając. Ilekroć na nią spojrzę, wspominam, jak ciężko mi było patrzeć na przejmujący paradokumentalny film o katastrofie chemicznej w Bhopal - Bhopal Express. I mówię, sobie: może później, ale dzięki Zahrze przedstawiamy ją na blogu.
Tu autor opowiada o kontekście, w jakim powstała książka.
2008 - Aravind Adiga
- nagroda za książkę Biały tygrys (The White Tiger),
nominacja dla Amitava Ghosha
Sea of Poppies
Akcja tej powieści rozgrywa się w połowie XIX wieku, podczas wojen opiumowych. W Kalkucie i nad Gangesem. Jej bohaterami są zwykła indyjska kobieta ze wsi, zamindar, ewangelista, handlarz opium i żeglarz, Mulat amerykański. Jeszcze pamiętam moment, gdy sięgnęłam po tę książkę na stoisku przy mumbajskiej ulicy na Colabie. Na razie czeka na swój czas, choć inne książki Amitava Ghosha - Szklany pałac, Koło rozumu, mniej Chromosom z Kalkuty - lubię, a Żarłoczny przypływ wręcz mnie fascynuje.
Te poniżej przedstawione nagrodzone książki tylko pośrednio związane są z Indiami. Jak? O Sri Lance, z której pochodzą tacy pisarze jak Michael Ondaatje i Romesh Gunesekera, mówi się jak o wyspie Rawany, bohatera indyjskiego starożytnego eposu "Ramajana". Określa się ją też - położoną na południu Indii -jako łzę na policzku Indii.
żyjący w Kanadzie (ze Sri Lanki) za "Angielskiego pacjenta" (The English Patient) - Druga Wojna Światowa w północnej Afryce i we Włoszech. Pielęgniarka opiekuje się poparzonym "angielskim pacjentem", który okazuje się Węgrem. Stopniowo odsłania przed nią historię swego życia. Ona zaś równolegle przeżywa własną historię, zakochana w żołnierzu sikhijskim walczącym w armii aliantów.
2002 Hiszpan Yann Martel - nagroda za Życie Pi (Life of Pi) - nie czytałam, choć Zahra niedawno przedstawiła ja na blogu. Co tam z Indii? Bohater wyruszywszy z Indii do Kanady na morzu przeżywa swoje przygody.
ze Sri Lanki nominacja dla Reef (Rafa)
Triton urodził się na Sri Lance, ale żyje na emigracji w Londynie. Prowadząc restauracje. Widok tamilskiego chłopca wywołuje w nim wspomnienia życia na wyspie w latach 80-ch, jeszcze przed wybuchem wojny domowej między Syngalezami a Tamilami. Jako 11-letni chłopiec trafia on osierocony przez matkę w 1962 do Salgado, arystokraty i kawalera badającego arfę, starającego ocalić ją przed zniszczeniem. Troszcząc się o niego, gotując mu Triton zdobywa wykształcenie, czytając książki Salgado, rozmawiając z nim. Pisane jako monolog, bogate w symbole.
Z książek o Indiach (nie zawsze autorstwa Indusów) wyróżniono -
Podróż do Indii Forstera,
Szatańskie wersety i Dzieci północy Salmana Rushdie,
Kim Kiplinga.
I noblisty Naipaula Dom pana Biswasa i Zakręt rzeki.
Ze starożytnej kultury Indii -
Baśnie tysiąca i jednej noc (też Iraku/Iranu),
Śakuntala Kalidasy (I w p.n.e - IV w n.e.,
dwa eposy w sanskrycie Ramajana i Mahabharata.
Noblistów w literaturze Indie mają dwóch -
Rabindranatha Tagore (1913)
i Naipaula (2001), nagrodzonego jako "spadkobiercę Conrada, który maluje zmierzch imperiów z perspektywy moralisty".
Wśród 100 największych pisarzy współczesnych -
Amitav Ghosh,
Salman Rushdie,
V.S Naipaul,
Rohinton Mistry
i bardzo już dodatkowo - w kręgu azjatyckiej kultury Spojmai Zariab (z ...Afganistanu).
Nagroda Bookera to przynosząca największy zaszczyt i uznanie literacka nagroda przyznawana od 1969 roku w Wielkiej Brytanii za książki pisane w ramach Wspólnoty Narodów zrzeszającej niezależne dziś państwa będące kiedyś częścią Imperium Brytyjskiego.
Od 2005 roku przyznaje się ją za angielskojęzyczną książkę pisaną gdziekolwiek na świecie.
1971 Indus urodzony w 1932 roku na Trinidad V.S Naipaul
- nagroda za W wolnym kraju (In a Free State)
2.bp.blogspot.com
Zachwycona właśnie czytaną książką noblisty Naipaula - India: A Milion Mutinies Now- zaciekawiona kiedyś już jego Marionetkami po tę książkę na pewno kiedyś sięgnę. To trzy luźno powiązane ze sobą opowiadania - Jeden z wielu opowiada o Santoshu, służącym, który pociągnąwszy za swoim panem aż do Ameryki samotnie przebija się w obcym sobie kraju. "Powiedz mi kogo zabić" - o dwóch emigrantach hinduskich, którzy z Karaibów przyjeżdżają do Londynu próbując się daremnie odnaleźć w obcym świecie i W wolnym kraju - o przemocy narastającej w afrykańskim kraju, który tylko co odzyskał niepodległość.
1973 Brytyjczyk irlandzkiego pochodzenia James Gordon Farell
(1935-1979)
nagroda za Oblężenie Krisznapuru (The Siege of Krishnapur)
(książkę opowiadająca o powstaniu sipajów w Indiach). Kupiona kiedyś na Allegro stoi u mnie na półce, pozwalając sobie na to, by inne książki wpadały w moje ręce . Mimo że powstanie sipajów na tak ciekawy temat!
W 1975 Ruth Prawer Jhabvala
(ur. 1927)
- indyjska pisarka pochodzenia niemiecko-żydowskiego za Heat and DustCiężko czytać w komputerze z PDf, wiec może pewnego razu uda mi się kupić te książkę w amazon (czy to prawda, że od lata wchodzi na nasz rynek?) Wg tej powieści James Ivory nakręcił w 1983 roku film z Julie Christie i Shashi Kapoorem. Lata 80-te to czas, gdy Anglia się rozmarzyła wokół Indii - tworząc takie filmy wspominające czas brytyjskiego Radżu jak Gandhi, czy w oparciu o powieści "Klejnot w koronie, "Dalekie pawilony", Podróż do Indii"
"Heat and Dust" to monolog pewnej kobiety, która wyrusza w podróż do Indii, by tam szukać śladów swojej babki Oliwii, której historię poznała z listów. W latach dwudziestych w czas brytyjskiego Radżu zaangażowała się ona uczuciowo w więź z indyjskim nababem, łamiąc tym społeczne konwencje swojego świata.
"Heat and Dust" to monolog pewnej kobiety, która wyrusza w podróż do Indii, by tam szukać śladów swojej babki Oliwii, której historię poznała z listów. W latach dwudziestych w czas brytyjskiego Radżu zaangażowała się ona uczuciowo w więź z indyjskim nababem, łamiąc tym społeczne konwencje swojego świata.
W 1977 Brytyjczyk, żyjący wiele lat Indiach Paul Scott
(1920-1978)
za Ci, co pozostali (Staying On)
1979 - po raz drugi V.S. Naipaul - nominacja za Zakręt rzeki (A Bend in the River)
Salim, muzułmanin rodem z Indii, emigrant w Afryce okiem outsidera obserwuje zmiany zachodzące w jego drugiej ojczyźnie po odzyskaniu niepodległości
1980 - ur. w 1937 roku Anita Desai
- nominacja za Clear Light of Day
Delhi. Rodzina Das widziana z perspektywy dzieciństwa i dorosłości bohaterów. dzieciństwo ich przypada na dramatyczny czas Indii po Podziale roku. W książce podkreśla się wpływ dzieciństwa na nasze życie i znaczenie przebaczenia.
1981 Salman Rushdie
nagroda dla za Dzieci północy (Midnight's Children)
Napisana w formie realizmu magicznego powieść, w której tłem opowieści o losie bohaterów jest historia Indii z kamieniem milowym - 15 sierpnia 1947 roku, moment, gdy Anglicy zwrócili Indiom niezależność, dzieląc je jednak na Indie i wyodrębniony z nich muzułmański Pakistan. Tytułowe "Dzieci północy" to dzieci, które urodziły się o północy w chwili odzyskiwania prze Indie niepodległości.
1983 Salman Rushdi - nominacja za Wstyd (Shame)
Wstyd Salmana Rushdiego - książka dotyczy relacji osób rządzących Pakistanem - Zulfikar Ali Bhutto i generał Muhammad Zia-ul-Haq. Głównym tematem jest przemoc wynikająca z poczucia wstydu i poniżenia.
1984 - po raz drugi Anita Desai
- nominacja za In Custody (Pod opieką, w areszcie)
Deven żyje z uczenia literatury w języku hindi przedstawianej obojętnym na nią studentom. Jego prawdziwą pasją jest poezja w urdu. Jego życie zmienia spotkanie z wielkim poetą urdu Nurem. Sfilmowane w roku przez Iwory - z Shashi Kapoorem, Shabana Azmi i Om Puri w rolach głównych.
1988 po raz trzeci Salman Rushdie - nominacja za Szatańskie wersety (The Satanic Verses )
Na razie ją tylko pożyczam komuś. Gdy wraca, odkładam na półkę, czytając na razie inne książki Rushdiego: "Dzieci północy" "Ostatnie westchnienie Maura", "Wschód, Zachód", "Śalimar Klaun". Zapewniam was jednak - naprawdę nie podano w niej (przynajmniej w moim egzemplarzu) nazwiska tłumacza. Strach? Bądź co bądź ta jego książka płonęła na stosach.
Traktuje o początkach islamu. Chomeini za tą książkę ogłosił fatwę na niego, nakazując za świętokradztwo krytyki islamu ukarać go śmiercią. Czy Rushdie nadal żyje w ukryciu? Wątpię, przecież wystąpił nawet w "dzienniku Bridget Jones":)
Traktuje o początkach islamu. Chomeini za tą książkę ogłosił fatwę na niego, nakazując za świętokradztwo krytyki islamu ukarać go śmiercią. Czy Rushdie nadal żyje w ukryciu? Wątpię, przecież wystąpił nawet w "dzienniku Bridget Jones":)
1991 Rohinton Mistry
nominacja dla za Such a Long Journey
Mumbaj. Rok 1971. Problemy rodziny Parsów. W tle czas rządów Indiry Gandhi, wojna z Pakistanem.
1995 po raz czwarty Salman Rushdie nominacja za Ostatnie westchnienie Maura (The Moor's Last Sigh)
To kolejna książka Salmana Rushdiego, którą czytałam po "Dzieciach północy". W pamięci - zapachy Koczinu, obrazy Bombaju, szukanie swoich korzeniu w śledzeniu losów rodziny (pokoleniami), obrazy malarskie, cień matki w relacji syna i ostatnie spojrzenie Maura. Jak patrzył zostawiając za sobą Hiszpanię, opuszczając na zawsze miejsce, które podbite stało się na stulecia domem Arabów. Z miejsca, gdzie ostatni raz widział odbitą przez Hiszpanów Grenadę. Do dziś nazywanego "El suspiro del Moro" (westchnienie Maura)
1996 po raz drugi Rohinton Mistry - nominacja za - A Fine Balance
Akcja powieści dzieje się w Bombaju w latach 1975 - 1984. Opowiada o Indiach przemienionych wprowadzeniem stanu wyjątkowego przez Indirę Gandhi. Mistry jest krytyczny wobec premier, odbierającej obywatelom ich prawo do wolności. Bohaterami powieści jest kilka osób z bardzo różnych środowisk (także byłych niedotykalnych) połączonych wspólną pracą.
Mam ją na PDF - czekam aż w tajemniczy sposób zamieni się w coś szeleszczącego papierem przy odwracaniu kartek:)
Mam ją na PDF - czekam aż w tajemniczy sposób zamieni się w coś szeleszczącego papierem przy odwracaniu kartek:)
1997 Arundhati Roy
- nagroda za Bóg rzeczy małych (The God of Small Things)
Zanim Arundhati Roy zajęła się tylko publicystyką i walka społeczno-polityczna (czemu dała wyraz w "Algebra bezgranicznej sprawiedliwości" i 'The Shape of The Beast") napisała ona powieść, którą czytałam dwukrotnie. Pierwszy raz nie marząc nawet, że zobaczę opisywaną przez nią Keralę. Drugi - już po powrocie z Indii. Kerala naznaczona chrześcijaństwem, komunizmem i uprzedzeniami kastowymi, które przyczyniają się do tragedii w rodzinie. Świadkami jej są dzieci, przepadające za sobą rodzeństwo. To ich oczyma widzimy świat zmieniającej się Kerali.
z córką Kiran
nominacja za za Czas postu, czas uczty (Fasting, Feasting )
Ta okładka wydaje mi się znajoma. Tytuł mi się podoba. Czytałam? Dlaczego w takim razie nie pamiętam losów rodziny: "starej panny" (istnieje jeszcze takie pojęcie?) Uny ubezwłasnowolnianej despotyzmem rodziców, szczęśliwie zamężnej Aruny i Aruna, który ma jechać na studia do Ameryki.
Na blogu przedstawiła ją Zahra - "Czas postu, czas uczty"
2006 Kiran Desai (córka Anity)
Do przeczytanej już jakiś czas temu książki pewnie jeszcze kiedyś wrócę. Zawsze urzeczona jej tytułem. Zaskoczona i zaciekawiona niezwykłym miejscem, w którym rozgrywa się akcja. To Indie w małym miasteczku w Himalajach. Roku 1986-go. Nastolatka wychowywana w surowym domu dziadka, byłego sędziego, anglofila wrogiego wszystkiemu, co nie pochodzi z Anglii. Inny świat tworzy pracujący u nich kucharz, człowiek, który całą nadzieję pokłada w synu Bidźu, emigrancie w Ameryce. Dziewczyna przeżywa swą pierwszą miłość. Wokół niej świat staje się coraz bardziej dramatyczny, dochodzi do częstych demonstracji Gurkhów domagających się niezależności od Indii.
Pytania,kim jestem, bezradność wobec ciężaru przeszłości, tradycji poprzednich pokoleń. Indie zmieniane wpływami z Zachodu. Czy można stać się emigrantem we własnym kraju?
.Pytania,kim jestem, bezradność wobec ciężaru przeszłości, tradycji poprzednich pokoleń. Indie zmieniane wpływami z Zachodu. Czy można stać się emigrantem we własnym kraju?
2007 - Indra Sinha
nominacja za Dzieci Apokalipsy (Animal's People)
Tu autor opowiada o kontekście, w jakim powstała książka.
2008 - Aravind Adiga
Ojczyzną Aravinda Adigi jest Karnataka. Jej też szukałam w tej powieści .Gorzkieji śmiesznosmutnej. W monologu bohatera słyszymy głos z Indii podzielonych na Ciemność i Jasność. Ciemność interioru, wsi indyjskiej i Jasność metropolii,w której znowu można zobaczyć kolejne rozbicie, a w nim następną Ciemność - tych, którzy służą, którzy uważają, że"chodniki są po to, aby oni mieli gdzie mieszkać". Ten podział Indii jest bardzo wyraźny. Bohater powieści, Balram mówi, że "biedni marzą, by mieć pod dostatkiem jedzenia i wyglądać, jak bogaci, a .... bogaci? Żeby schudnąć i wyglądać, jak biedni".
Zaciekawiona jego pozostałym książkami - "Między zabójstwami" i "Ostatnim mieszkańcem"- już czekam na kolejną.
Na blogu opisała te książkę Zahra - "Biały tygrys".
Zaciekawiona jego pozostałym książkami - "Między zabójstwami" i "Ostatnim mieszkańcem"- już czekam na kolejną.
Na blogu opisała te książkę Zahra - "Biały tygrys".
nominacja dla Amitava Ghosha
Sea of Poppies
Akcja tej powieści rozgrywa się w połowie XIX wieku, podczas wojen opiumowych. W Kalkucie i nad Gangesem. Jej bohaterami są zwykła indyjska kobieta ze wsi, zamindar, ewangelista, handlarz opium i żeglarz, Mulat amerykański. Jeszcze pamiętam moment, gdy sięgnęłam po tę książkę na stoisku przy mumbajskiej ulicy na Colabie. Na razie czeka na swój czas, choć inne książki Amitava Ghosha - Szklany pałac, Koło rozumu, mniej Chromosom z Kalkuty - lubię, a Żarłoczny przypływ wręcz mnie fascynuje.
Te poniżej przedstawione nagrodzone książki tylko pośrednio związane są z Indiami. Jak? O Sri Lance, z której pochodzą tacy pisarze jak Michael Ondaatje i Romesh Gunesekera, mówi się jak o wyspie Rawany, bohatera indyjskiego starożytnego eposu "Ramajana". Określa się ją też - położoną na południu Indii -jako łzę na policzku Indii.
Michael Ondaatje
żyjący w Kanadzie (ze Sri Lanki) za "Angielskiego pacjenta" (The English Patient) - Druga Wojna Światowa w północnej Afryce i we Włoszech. Pielęgniarka opiekuje się poparzonym "angielskim pacjentem", który okazuje się Węgrem. Stopniowo odsłania przed nią historię swego życia. Ona zaś równolegle przeżywa własną historię, zakochana w żołnierzu sikhijskim walczącym w armii aliantów.
2002 Hiszpan Yann Martel - nagroda za Życie Pi (Life of Pi) - nie czytałam, choć Zahra niedawno przedstawiła ja na blogu. Co tam z Indii? Bohater wyruszywszy z Indii do Kanady na morzu przeżywa swoje przygody.
1994 Romesh Gunesekera
ze Sri Lanki nominacja dla Reef (Rafa)
Triton urodził się na Sri Lance, ale żyje na emigracji w Londynie. Prowadząc restauracje. Widok tamilskiego chłopca wywołuje w nim wspomnienia życia na wyspie w latach 80-ch, jeszcze przed wybuchem wojny domowej między Syngalezami a Tamilami. Jako 11-letni chłopiec trafia on osierocony przez matkę w 1962 do Salgado, arystokraty i kawalera badającego arfę, starającego ocalić ją przed zniszczeniem. Troszcząc się o niego, gotując mu Triton zdobywa wykształcenie, czytając książki Salgado, rozmawiając z nim. Pisane jako monolog, bogate w symbole.