Sloneczniki

Złamane wersety (Kamila Shamsie)

Złamane wersety (Kamila Shamsie)

17-12-2012
Nagroda: Patras Bukhari pakistańskiej Akademii Literatury
Oryg. ang: 2005
Wydanie pol.: 2012



To moja kolejna (po "Sól i szafran") książka pakistańskiej pisarki, Kamili Shamsie.


Akcja jej rozgrywa się w Karaczi.



Czytałam ją z mieszanymi uczuciami. Chwilami drażniła mnie pewna  egzaltacja w stylu, niemniej ciekawa byłam tego, jak historia dalej się  rozwinie. Bohaterami "Złamanych wersetów" jest para trzydziestolatków Asmaani Inqalab i Adnan Akbar Khan (Ed), którzy nie przecięli jeszcze pępowiny ze swoimi matkami. To (mimo różnych doświadczeń erotycznych) uniemożliwia im zbudowanie dojrzałego związku. Matki bohaterów to silne kobiety rozdarte między macierzyństwem a miłością do mężczyzn i powołaniem aktorki bądź bojowniczki o prawa kobiet. Ich dzieci, w wieku, gdy powinni już same się podejmować ról rodzica, żyją z głową odwróconą do tyłu, pielęgnując w sobie żale osób opuszczonych  w dzieciństwie.
W książce opis ramadanu i nawiązania do wojny domowej 1971, w wyniku której Pakistan Wschodni przestał być częścią Pakistanu stając się Bangladeszem. Autorka przedstawia czasy rządów Bhutto, zamach stanu generała Muhammada Zia, wprowadzone przez niego w 1979 roku regulacje prawne godzące w kobietę, wśród nich prawo zia, zgodnie z którym kobieta może skarżyć o gwałt tylko, gdy znajdzie się czterech pobożnych muzułmanów, naocznych świadków, że świadectwo dwóch kobiet równe jest świadectwu jednego mężczyzny, że nie wolno jej sprawować  wysokich urzędów publicznych. W książce temat walki o prawa kobiety w kraju, w którym ofiara gwałtu może zostać skazana za cudzołóstwo i ukamienowana.
W większej części wspomnieniowej tłem opowieści jest właśnie  tyrania generała Muhammada Zia,



 którego "pachoły" walcząc z mocą słowa


pakistanisforpeace.files.wordpress

 odcinają poecie język, który w 1979 roku kazał powiesić poprzedniego przywódcę Bhutto. Tak dzieje się zanim w 1988 roku generał sam wsiadłszy do samolotu nie zginie w wybuchu bomby.
Ale i współczesne wydarzenia znajdują w książce echo. Jej bohater wraca z USA do Pakistanu zmęczony szykanowaniem muzułmanów po ataku na World Trade Center.

W książce odniesienia do legendarnej miłości Laili i Mandżnuna,  pakistańskiego malarstwa


pakistanlink.org

Syeda  Sadequaina


islamic-arts.org

ale i liczne nawiązania do kultury zachodniej, szczególnie  do Szekspira,  ale wspomniano też Orwella "1984", Joannę d'Arc, Emily Broente, Marię Skłodowską - Curie itd

Innym motywem książki jest niezgoda na ból straty i pocieszanie się złudzeniem.  Taka postawa sprawia, że bohaterka pozostaje uwięziona w przeszłości, co odbiera jej radość teraźniejszości i nadzieję na zmianę w przyszłości. Czy uda jej się pokonać cienie przeszłości?

CYTATY

o honorowej zemście:

Historia dwóch zwaśnionych rodzin. Córka jednej z tych rodzin zaginęła w wieku niemowlęcym i nigdy jej nie odnaleziono. Piętnaście lat później rodziny zgadzają się zakończyć krwawą walkę, która trwała od pokoleń i patriarcha jednej z nich wydaje swoją absurdalnie młodą córkę za mąz za straszego patriarchę drugiej rodziny. Rankiem po nocy poślubnej ojciec panny młodej mówi do jej pasierba: twoja macocha jest również twoją siostrą. Młody człowiek  chwyta za siekierę, wpada do pokoju młodożeńców i zabija oboje. Sąd plemienny uniewinnia go, gdyż uczynił to, co było konieczne ze względu na honor rodziny.



Fałszem jest świętowanie Ajd skoro się nie pościło (w ramadanie).

o jednym z bohaterów Mirzie:

Ateista, który ma obsesję na punkcie Boga. Obciążony miłością, która wiecznie pozostawała poza jego zasięgiem, ponieważ nie wierzył w to, co kochał.
Patrząc, jak ktoś umiera, uczysz się go kochać w nowy sposób.

Pisanie porusza pamięć.

Modlitwa jest tak cicha i tak donośna, jak pojedyncza kropla deszczu na pustyni.

Wznieśmy w górę kieliszki z powietrzem. Będziemy się upajać radością życia.